استعدادیابی کودکان به چه معناست دو چگونه می توان کودکان استعدادیابی کرد ؟
استعدادیابی کودکان به چه معناست؟
اگر نمیدانید دقیقا کودکتان چه استعدادهایی دارد و یا در انجام چه کارهایی بسیار موفق است، پس حتما به دنبال راهکارها و روشهای استعدادیابی کودکان هستید. قدم اول برای استعدادیابی کودکان، شناختن استعداد کودکان و سپس تقویت استعدادهای آنها است. متاسفانه هنگامی که صحبت از استعداد میشود بسیاری از والدین به سرعت ذهنشان به سمت تواناییهای طبیعی کودکان میرود، اما چیزی که در اینجا به آن توجه نمیشود، این است که استعداد تنها یک ویژگی ذاتی است که کودک با آن متولد میشود، اما هر کودکی با یک سری استعدادهای ذاتی و پنهانی متولد میشود که این استعدادهای نهفته کودکان را باید کشف کنید و بعد به دنبال تقویت کردن استعدادها باشید.
استعدادیابی کودکان
فرآیند استعداد یابی در کودکان ابتدا با شناسایی تواناییهای ذاتی آنها شروع میشود که کودکان را در مسیر پرورش و تقویت استعدادهایش راهنمایی میکند. البته نقش والدین برای استعدادیابی کودکان بسیار مهم است. والدین هم میتوانند استعدادهای کودکان را شکوفا کنند و هم میتوانند باعث سرکوب استعدادهای کودکان شوند. به عبارتی دیگر، والدین نباید بدون در نظر گرفتن توانایی و استعداد کودک با توقعات اشتباه و بیهوده خود از کودکان باعث سرکوب استعداد کودکان شود.
انواع استعداد کودکان
شما باید قبل از استعداد یابی کودک، انواع استعدادهای او را بشناسید تا کودکان دلبدتان را در مسیر دستیابی به هدفهایشان برسانید. در اینجا ما طبق نظریه هوش گاردنر استعداد کودکان را به هشت دسته تقسیم کردهایم. به این گونه هر کودکی در یکی از این دستهبندیها از استعداد ذاتی برخوردار است.
• هوش زبانی – کلامی: کودکانی که از کلمات به خوبی استفاده میکنند و مسائل را به راحتی توضیح میدهند، هوش کلامی و زبانی دارند که در آینده میتوانند داستان سرایان و نویسندگان خوبی شوند.
• هوش منطقی-ریاضی: کودکانی که توانایی تجزیه و حل مسائل ریاضی، تفکر منطقی و استدلال داشته باشند، هوش منطقی- ریاضی قوی دارند.
• هوش دیداری - فضایی: کودکانی به خوبی تجسم میکنند، قوه تخیل بالایی دارند و نمودارها و جدولها را به درستی تفسیر میکنند، از این استعداد برخورداند.
• هوش بدنی-حرکتی: تواناییهای این دسته از کودکان انجام حرکات دقیق چابکی، حفظ تعادل، و هماهنگی بدن است. آنها در رقص و ورزش هم مهارت دارند و کنترل حرکتی بالایی دارند.
• هوش موسیقیایی: کودکانی که هوش موسیقایی دارند، از آواز خوانی و نواختن آلات موسیقی لذت میبرند. همچنین الگوها و آهنگهای موسیقی را تشخیص میدهند.
• هوش درونفردی: کودکانی که نقاط قوت و ضعف خودشان را تجزیه و تحلیل میکنند و بسیار رویاپرداز هستند، از نشانههای هوش درون فردی است.
• هوش بینفردی: این کودکان برای بیان احساسات، انگیزهها و خواستهها مهارت دارند و احساسات و واکنشهای دیگران را درک میکنند و پاسخ به موقعی به آنها میدهند.
• هوش طبیعت گرایانه: این دسته از کودکان به گیاهشناسی، زیستشناسی و جانورشناسی علاقهمند هستند. از باغبانی و پیادهروی در لذت میبرند.
ویژگی های کودکان با استعداد
آیا تا به حال به کودکی که با کنجکاوی در همه چیز سرک میکشد، دقت کردهاید؟ یا کودکانی که انرژی زیادی دارند، انگار که شش ماهه به دنیا آمدهاند. این موارد از ویژگیهای بارز کودکان با استعداد است. کودکان با استعداد درک بیشتری از مسائل دارند. همچنین سرعت یادگیری بالایی دارند و موضوعات جدید را خیلی سریعتر از هم سنو سالان خود یاد میگیرند. چنین کودکانی ارتباط برقرار کردن با دیگران از مهارت زبانی و واژههای بیشتری استفاده میکنند. گاها کودکان با استعداد از مهارتهای خارق العادهای برای نقاشی کشیدن، نواختن یک ساز، طراحی لباس و … استفاده میکنند که از یک کودک در این سن انتظار نمیرود.
استعداد کودکان چگونه شکوفا می شود؟
شکوفایی استعداد کودکان در گرو عوامل مهمی مانند ژنتیک، تجربههای کودک، علایق کودک و نوع یادگیری کودک است. منظور از ژنتکی یعنی کودکانی که به طور ژنتیکی از استعدادهای خاصی برخوردارند. تجربههایی که کودک در محیطی که زندگی میکند، در اجتماعی مانند مدرسه و دورهمیهای دوستانه که به دست میآورد. طبق علاقه و انگیزه خود کارهایی را انجام میدهد و نوع یادگیری که هر کودکی برای آموختن مطالب جدید استفاده میکند، همگی استعداد کودکان را شکوفا میکند.
اهمیت استعداد یابی کودکان
استعداد یابی کودکان، ابزار قدرتمندی در راستای شناخت نقاط قوت و تواناییهای کودکان است که موجب میشود، کودکان احساس موفقیت، و اعتماد به نفس داشته باشند. در نتیجه فرصتی فراهم میشود تا در راستای مسیری قدم بردارند که در آن استعداد دارند. اهمیت استعدادیابی کودکان در جایی مشخص میشود که به والدین هم کمک ویژهای میکند تا کودکان را با آگاهی کامل در مسیر موفقیت و استعدادشان قرار بدهند. استعداد یابی کودک در بهبود وضعیت سلامت روانی او تاثیرگذار است؛ چرا که انجام دادن کاری که کودک در آن استعداد و علاقه دارد، برای او لذتبخشتر خواهد شد.
انواع استعدادیابی کودکان
برای استعداد یابی کودکان روشهای زیادی انجام میشود. یکی از آن روشها این است که به رفتارهای کودکان، به بازیها و فعالیتهایی که او انجام میدهد، توجه زیادی کنید. این کار اطلاعاتی درباره استعدادهای نهفته کودکان در اختیار شما قرار میدهد. همچنین با توجه به اهمیت استعدادیابی کودکان انواع تستهای استعدادیابی با توجه به سن کودک، هوش کودکان و هدف مورد نظر وجود دارد که میتوان از آنها به عنوان یک راهنما کمک گرفت. راه دیگر پیدا کردن استعداد کودکان دقت به نمرات و وضعیت تحصیلی کودکان است. که در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.
سن استعداد یابی کودکان
خیلی از والدین آگاهی ندارند که سن مناسب برای استعداد یابی کودک چه زمانی است. باید بدانید که استعدادیابی در کودکان زمانی اتفاق خواهد افتاد که شخصیت کودکان در حال شکلگیری است. این شکلگیری تقریبا از سه سالگی اتفاق میافتد. سن سهسالگی تا ششسالگی آیدهالترین زمان برای استعدادیابی کودکان است. در این بازه سنی تشخیص استعدادهای ذاتی از استعدادهای اکتسابی راحتتر است. چون کودک در این سن تا به حال آموزش مستقیمی مانند موسیقی یا نقاشی نداشته، مغز او برای ثبت اطلاعات جدید تازه و بکر است.
بررسی عملکرد تحصیلی برای استعداد یابی کودکان
در اینجا مقاله میخواهیم تاثیر استعدادیابی کودکان را از نظر عملکرد تحصیلی آنها بررسی کنیم. شناسایی استعداد کودکان از به وجود آمدن چالشهای تحصیلی جلوگیری میکند. به زبان سادهتر، استعداد یابی کودک به گونهای در تحصیل آنها تاثیرگذار است که کودک در یادگیری مشکلات کمتری دارد؛ چون با علاقه و طبق استعدادش درس میخواند و نیز متوجه خواهد شد که در کدام بخشها توانمندی بیشتری دارد. به این ترتیب، والدین شاهد عملکرد درخشان کودکان در تحصیل خواهند بود. به شما توصیه میکنیم، برای درک بهتر عملکرد تحصیلی کودکان از تستهای استعداد یابی کودکان کمک بگیرید.
استعدادیابی کودک در سنین پایین چه ضرورتی دارد؟
استعدادیابی کودکان به تقویت استعدادها و رسیدن به موفقیت شغلی به کودکان کمک میکند. با کشف استعدادها و به دست آوردن تجربیات کودکان در سنین پایین، موفقیت کودک سرعت بیشتری خواهد گرفت و کودک آینده بهتری پیش روی دارد. زمانی میتوانید ضرورت استعدادیابی کودکان را درک کنید که سن و زمان استعدادیابی را از علتهای مهم موفقیت کودکان به حساب بشمارید. قطعا هر چه قدر زودتر یک کودک استعداد و توانایی خود را بداند، سریعتر وارد مسیر موفقیت خواهد شد.
برای استعدادیابی کودکان چه کنیم؟
از کارهایی که والدین میتوانند برای استعدادیابی کودکان انجام بدهند، عبارتند از:
• گوش دادن به صحبتهای کودکان و دقت به چیزهایی که کودکان به آنها اهمیت میدهند، سرنخی از استعدادهای آنها است.
• هرگز کودک را به انجام کارهایی که دوست ندارند، مجبور نکنید و توقع بی از حد و غیر واقعی از آنان نداشته باشید.
• جلوی اشتباهات کودکان را نگیرید. وقتی کودکان از انجام کاری بترسند، هرگز به دنبال پیشرفت و شکوفایی استعداد نمیرود.
• یک فضای راحت برای کودکان ایجاد کنید تا بتواند استعدادهای خود را به طور طبیعی و راحت بروز دهد.
• تشویق کردن کودکان باعث میشود که کودک ریسکها را بپذیرد، اشتباه کند و از اشتباهاتش درس بگیرد.
فرصت های پرورش استعداد و استعدادیابی کودکان
شما میتوانید با فراهم کردن محیط و شرایط مناسب به کودک اجازه بدهید تا استعدادهای خود را نشان بدهد. کودکان نیاز دارند که فرصتی داشته باشند تا آزادانه علاقه و استعدادشان را پیدا کنند. زمانی که این شرایط به وجود بیاید، میبینید که کودکان در اوقات فراغت از انجام چه کارهایی لذت میبرند و به این شکل شما با علاقه و استعداد درونی کودک آشنا میشوید.
فعالیت های بیرون از خانه برای استعداد یابی کودکان
فعالیتهایی که کودک را هیجان زده کند و اشتیاقی برای تلاش کردن در چیزی که علاقه دارد، به وجود بیاورد، فعالیتهای مناسبی برای استعدادیابی کودکان است. حال والدین میتوانند در روزهای فراغت با کودکان فعالیتهایی در بیرون از خانه انجام بدهند. قدم زدن در طبیعت، دراز کشیدن روی چمن، بازی فوتبال دوستانه، گرفتن و پرتاب کردن توپ در زمین بازی، بودن در جمعهای دوستانه باغبانی، رفتن به پارک و استفاده از گچ برای ساختن بازیهایی مانند لی لی یا قطاربازی همه این فعالیتها به کشف استعداد فرزندتان کمک میکند.
بازی های استعداد یابی کودکان
بازیهای درست و اصولی برای استعدادیابی کودکان بهگونهای طراحی شدند تا کودکان را بیشتر با بازی و یادگیری درگیر کنند. از جمله بازیها برای استعدادیابی کودکان عبارتند از:
• جورچین و پازلها: جورچین از بازیهای بسیار عالی برای تقویت قدرت تفکر و تحلیل کودکان است.
• گل یا خمیربازی: بازی با خمیر، باعث میشود که کودکان از خلاقیت خود استفاده کرده و چیزهای مختلفی را با تخیل خود بسازند. گل بازی یا خمیر بازی به تقویت مچ دست و انگشتان کودکان کمک میکند.
• شن بازی یا بازی با شن و ماسهها: در این بازیها تواناییهای شناختی کودکان فعال میشود و سپس توسط مغز کودک میتوانند هر چیزی که به ذهنش میرسد را با شن و ماسه بسازد.
تست های استعداد یابی کودکان
تستها و آزمونهای استعدادیابی کودکان برای شناخت تواناییها، استعدادها و مهارتهای کودکان مورد استفاده قرار میگیرد. این تستها به کودکان و والدین برای ارزیابی توانایی و مهارتهای بالقوه کودکان و تمایلات طبیعی آنها و از همه مهمتر شناسایی نقاط ضعف کودکان کمک بزرگی میکند.
انواع تست های استعداد یابی کودکان
تستهای هالند، تست وکسلر، تست ریون، تست استانفورد بینه از بهترین و شناختهشدهترین تستهای استعداد یابی کودکان هستند. در تست هالند سوالاتی طراحی شدهاند که برای انتخاب رشته تحصیلی و شغل آینده کودکان مفید است. تست وکسلر تواناییهای شناختی کودک را در چند زمینه مثل درک کلامی، استدلال ادراکی، حافظه کاری و سرعت پردازش ارزیابی میکند. تست ریون یک تست هوش غیرکلامی است که برای کودکانی که مشکلات ارتباطی دارند، مناسب است. تست استانفورد بینه برای ارزیابی ضریب هوشی، کودکان تیزهوش و یا کودکانی که نقص ذهنی دارند، طراحی شده است.